Ludwig van Beethoven'ın (1770-1827) 1811 yılında yazdığı op. 113 Atina Harabeleri (Die Ruinen von Athen) adlı sahne musikisi içinde yer alan Derviş Korosu'nu bestelerken dügah makamında bir Mevlevi Ayini'nden esinlendiği ortaya çıktı.
Prof. Dr. Feza Tansuğ’a göre, Beethoven hayatı boyunca hiç izleme olanağı bulamadığı halde Fransız tüccar ve seyyah Jean Antoine du Loir’ın İstanbul’da dinleyip 1654 yılında Paris’te yayımladığı Mevlevi Ayini notasından yararlandı.
Yeditepe Üniversitesi’nde etnomüzikoloji profesörü ve Antropoloji Bölüm Başkanı olan Prof. Dr. Feza Tansuğ, “Beethoven’ın bu ünlü eserini yazarken faydalandığı kaynak, şarkiyatçılığın musikideki öncülerinden ünlü besteci Camille Saint-Saëns da dahil olmak üzere on dokuzuncu yüzyıldan beri uzmanlar için merak konusu olup çözülmeye çalışılan bir bilmeceydi” dedi.
Derviş Korosu’nun bestelenişinden 200 yıl sonra bu bilmecenin böylece çözülmüş olduğunu belirten Tansuğ şunları söyledi:
“Yeditepe Üniversitesi’nde iki yıldan fazla süregelen araştırmalarımız sonucunda bulgu ve kanıtlara ulaşabildik. Tüm bulgular, Beethoven’ın Türk musikisi hakkında genelde varsayılandan çok daha fazla bilgisi olduğunu gösteriyor. Son dönem eserlerinde mehter musikisi etkilerine sıkca rastlanan besteci, August von Kotzebue’nün bir tiyatro oyunu için yazdığı bu sahne musikisinin Türk Marşı bölümünde mehter musikisini, Derviş Korosu’nda ise Du Loir’ın notaya aldığı ilahiyi kullanmıştı.”
Eserdeki Derviş Korosu’nun, uluslararası sanat musikisinde varlığını sürdüren Mevlevi musikisi etkilerinin ilk örneği olduğuna dikkat çeken Tansuğ, Derviş Korosu’nun bestelendiği tarihten 200 yıl sonra Türkiye’de ilk kez İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti etkinlikleri kapsamında seslendirileceğini açıkladı.
CUMHURİYET
Kayıtlar
