Latin Amerika ülkesi Ekvador, yeryüzünün biyo-çeşitlilik açısından en zengin yağmur ormanı alanlarından birinin altında yatan muazzam petrol rezervlerini hiç çıkarmama, böylece doğal dengeyi bozmama ve küresel ısınmayı artırmama karşılığı kendisine tazminat ödenmesini sağlama yolunda önemli bir adım attı. ‘Dünyanın ilk gerçek yeşil enerji anlaşması’ diye nitelenen girişim, Ekvador’un Yasuni Ulusal Parkı’nın altında yatan 846 milyar varillik ham petrolü çıkarmaması karşılığı zengin ülkelerin o miktar petrolün piyasa değerinin yarısı olan 3.6 milyar doları ödemesini öngörüyor. Ekvador bu parayı yenilenebilir enerjiye yatıracak.
BM Kalkınma Programı’nın projenin vakıf fonunun bağımsız idarecisi olmak üzere Ekvador hükümetiyle anlaşma imzalamasıyla bu yönde ilk somut adım atıldı. Bunun yeryüzünün tehdit altındaki doğal hazinelerini kurtarma açısından emsal oluşturması umuluyor.
Küresel ısınmayla mücadele adı altında sanayileşmiş ülkeler karbon emisyonu ticareti oluşturmuş durumda: Ülkeler ve şirketlere havaya saldıkları karbon için üst sınır getiriliyor. Üst sınırı aşanlar, buna denk gelen karbon hissesini diğerlerinden satın almak zorunda. Böylece diğerleri daha az karbon salarak dengeyi sağlarken karşılığında parayla ödüllendiriliyor. Ekvador’un önerisi ise daha basit: Petrolü ebediyen yeraltında bırakayım, bundan doğan maddi zararımın bir kısmını karşılayın. Bu sayede en az 407 milyon metrik ton karbondioksit de havaya karışmasın. Ki bu Fransa ya da Brezilya’nın yıllık karbon salımından fazla bir miktar.
Projeyi Greenpeace, WWF gibi çevreci örgütlerin yanı sıra OPEC bile destekliyor. Ancak solcu Devlet Başkanı Rafael Correa geçen aralıktaki BM’nin iklim zirvesi öncesi Britanya, Fransa, İsveç ve Kanada’yı turlamasına rağmen girişime nakit destek taahhüdü alamadı. Şimdilik sadece Almanya’dan 50 milyon dolarlık taahhüt, İspanya ve Belçika’dan destek açıklaması geldi. Ancak BM ile anlaşmanın ardından vakıf fonuna para yatıracak ülkelere petrol çıkarmama garantisi hisselerinin dağıtılmaya başlanması bekleniyor. Ekvador sözünü tutmayıp petrol çıkarırsa bu hisselerin değerini faiziyle ödeyecek. Ancak fonda Aralık 2011’e dek en azından 100 milyon dolar toplanmazsa Correa önerisini geri çekecek.
Yasuni’nin altında yatanlar petrol rezervlerinin beşte birine denk gelen Ekvador, iklim değişikliğini yavaşlatma adına petrol zenginliğine el sürmemeyi teklif eden ilk ülke. 1748 km karelik alana yayılan Yasuni’nin bir hektarında ABD ile Kanada’nın tamamındakinden daha fazla ağaç türü var. 616 ağaç, 105 amfibi hayvan, 500 kuş, 200 memeli ile sayısız böcek ve bitki türü yaşıyor. UNESCO tarafından biyosfer rezervi ilan edilen Yasuni uygarlıkla temas kurmamış son iki yerli kabilesinin de ata toprağı.
RADİKAL
Kayıtlar
0 yorum:
Yorum Gönder