Türk şiirinin usta şairi Ece Ayhan’ın daha önce bilinmeyen
ve hiçbir yerde yayımlanmamış şiirleri kitaplaştırıldı. Araştırmacı ve çevirmen
Tunç Tayanç’ın hazırladığı “Adım Ece Ayhan Çağlar”, Ece Ayhan’ın ‘yokum’ dediği
bir dönemin verimlerini ortaya seriyor.
Ece Ayhan, Dipyazılar’da edebiyat dünyasına adım atışını şu
cümlelerle anlatıyor:
“… 1931 doğumluyum, ancak 1956’da yayınlayabildim.
Ortaokuldan beri yazıyorum ama kuralları bilmiyordum. 1956’ya dek pulu
yapıştırıp gönderiyordum. Kısaca 1956 sonlarına kadar ortada yokum, her anlamda
yokum.”
Ece Ayhan her ne kadar 56 öncesi için “her anlamda yokum”
dese de, vefatından 12 yıl sonra araştırmacı, çevirmen Tunç Tayanç tarafından
bir kitap hazırlandı. Kitabın içeriğinde ise şairin kendini “yok” hükmünde
saydığı yıllara ait, 1949-1958 arasında kaleme aldığı ve neredeyse tamamı
hiçbir yerde yayımlanmamış şiirleri, öyküleri ve Kınar Hanımın Denizleri
üzerine yazılan birkaç yazı yer alıyor.
Zehra Onat’ın Zaman’daki haberine göre, usta bir şairin
yıllar içindeki gelişimini ortaya seren “Adım Ece Ayhan Çağlar”ın (Yapı Kredi
Yayınları) hikâyesi de bir o kadar ilginç. 7 Şubat 2013’te, Prof. Dr. Oğuz
Onaran, Tayanç’ın eline “bunlara bir bakıver” diyerek ‘sararmaya yüz tutmuş bir
klasörü’ tutuşturur. Klasörde iki tomar kâğıt, biri kitap boyutunda ve klasöre özenle
yerleştirilmiş, diğeri ikiye katlanmış halde… Çoğunun altında E. Ayhan Çağlar,
birkaçında da A. Ebiri imzası… Kitap boyutundaki 26 şiirden oluşan nüshanın
kapağında yazan isim “Çocukların Ölüm Şarkıları”, ikinci tomarda ise 91 sayfa
üzerinde yer alan 81 şiir. Tayanç’ın tespit ettiğine göre kitap olarak
hazırlanan nüshadaki şiirlerin büyük bölümü Pazar Postası, Seçilmiş Hikâyeler
Dergisi, Yenilik, Varlık gibi dergilerde ya da kitaplarda yer alıyordu ve 24’ü
daha sonra Kınar Hanımın Denizleri’nde yayımlandı. Fakat diğer tomardaki
şiirlerin birkaçı dışında hiçbiri yayımlanmamıştı. Böylece bugüne dek hiçbir
yerde yayımlanmamış 74 Ece Ayhan şiiri ortaya çıkmış oldu.
Dosyanın Onaran’ın eline nasıl geçtiği ise bilinmiyor. Oğuz
Onaran, Çetin Ziylan, -Ece Ayhan ve Üner Birkan (o dönem iki nüsha olarak
hazırlanan Çocukların Ölüm Şarkıları’nın bir nüshası da Birkan’dadır) Ankara
Üniversitesi’nde arkadaş olurlar, hatta bir dönem Onaran, Ziylan ve Ayhan aynı
evi paylaşır. Ancak şiirlerin nasıl Onaran’da kaldığı konusu bir şekilde
açıklık kazanmıyor. Tayanç’ın anlatımıyla aktaracak olursak:
“Oğuz da Ece Ayhan’ın mı daktiloya çektiğini, Üner
Birkan’dan kendisine mi geldiğini yoksa kendisinin mi yazdığını hiç mi hiç
hatırlamıyordu…”
Kitap yıllarca hiçbir yayında kendine yer bulamayan Ece
Ayhan şiirleri hakkında geniş çerçevede bir inceleme imkânı sunuyor. Çıkarılan
ve değiştirilen dizelerle birlikte “Üç Gencin Kalbi” isimli şiir taslak ve
yayımlanmış hali olarak kitapta yer bulmuş kendine. Bunun yanında ulaşılan 4
taslakla “Veda’lardan Birinde”nin nasıl şekillendiği de satır satır
açıklanıyor.
Tayanç her ne kadar elindeki dosya üzerinde çalışırken büyük
bir titizlik göstermiş olsa da, herhangi bir hata ihtimaline karşı şiirlerin
Ece Ayhan’ın el yazısıyla yazılmış ve daktilo edilmiş orijinal nüshalarını da
kitaba eklemiş. Okunamayan bir sözcüğü okuyabilecek ya da eksik bir dizeyi
tamamlayabilecek ve şiirlerin son biçimini almasına katkıda bulunabilecek Ece
Ayhan dostları için bu kapı açık bırakılmış.
“Aynı şiirin birkaç değişik biçimde yazılmışı da var, eksik
olanlar, başlanıp bırakılmış olanlar da… Okunamayan sözcükler, dizeler de bir
başka sorun… Aklımın erdiği, elimin değdiği kadarını belirtmeye, açıklamaya
çalıştım ancak ne şairim ne de eleştirmen ya da edebiyatçı; ‘araştırmacı’yım ve
hata yapma olasılığımı azaltmak için de, şiirlerin el yazısı ile yazılmış
nüshalarını da vermenin yerinde olacağını düşündüm.”
Kayıtlar
0 yorum:
Yorum Gönder