21'İNCİ YÜZYILIN PROJESİNDE 2 TÜRK KADIN

Avrupa Birliği Komisyonu tarafından oluşturulan Gelecek ve Yükselen Teknolojiler Fonu’nun sahipleri belli oldu. Grafen Amiral Gemisi Projesi ve İnsan Beyni Projesi, 10 yıl boyunca 1’er milyar Euro ödenek alacak. Projelerin her biri en az 15 AB ülkesinden 200 araştırma kurumunu biraraya getirecek. Her iki projede de Türkiye ’den sadece Sabancı Üniversitesi yer alıyor. 21’nci yüzyılın mucize malzemesi sayılan grafenle ilgili çalışmada iki Türk kadının araştırmacının da imzası olacak.

Grafen 2004 yılında bulundu. 20’nci yüzyıla plastik damga vurmuştu. 21’nci yüzyılda bu tahta grafen oturabilir. 21. yüzyılda bilişim teknolojisi ürünlerindeki silikonun yerini almaya aday olan grafenin yakıt pillerinde de kullanılması hedefleniyor.

Sabancı Üniversitesi’nden Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Programı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Selmiye Alkan Gürsel ve Nanoteknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde (SUNUM) araştırmacı olan Dr. Burcu Saner Okan, grafen malzemesini yakıt pilinin bir parçası olarak kullanılabilmesi üzerine çalışacak. Gelecek yıllarda grafen bazlı malzemeler raflarda yerini aldığında bunda iki Türk bilim kadının da imzası olacak.

Türk biliminsalarının yer alacağı bir diğer proje İnsan Beyni Projesi. Sabancı Üniversitesi Nanoteknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi Direktörü Dr. Volkan Özgüz ve Mühendislik ve Doğa Bilimleri Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Gürbüz, projede araştırmacıların insan beyninin mimarisine ve devre yapısına dayalı yeni bilişim sistemleri tasarlamasına önayak olacak.

Dr. Özgüz projenin en genel hatlarıya insan beyninin yapısını ve çalışmasını anlamak olduğunu belirtti: “Her şeyden önce insani ve tıbbi bir amacı var. Beyin sağlığı ve hastalıkları konusunda önemli katkılar getirmek. Projenin en önemli özelliği simülasyon olması. Bugüne kadar insan beyni hakkında bilinen ve bundan sonra elde edilecek tüm verileri alıp özümseyerek araştırmacıların simülasyonla deneyler yapabilmelerini sağlayacak. Bu çapta bir simülasyon kendi başına bir bilimsel çalışma. Biz ise daha iyi bir bilgi işleyicinin nasıl yapılacağı konusunda çalışacağız. Mesela bir kamera yaptığınız zaman daha akıllı bir kamera olmasını sağlamak. İnsanların yapabileceği rutin yapılan bazı işleri insanlardan almak. Çok daha hızlı robotlar yapılması. Bunun arkasında insan beynini anlamak var ama aslında teknoloji ve sistem geliştirme ve insan sağlığına katkıda bulunma projesi bu.”

Doç. Dr. Gürsel ve Dr. Okan erkeklerin çoğunlukta olduğu bir alanda, böyle bir büyük bir projede yer alıp yakıt pili konusunda çalışacak tek ekip olmaktan büyük gurur duyuyor. Yakıt pili konsunda İsviçre’de 5 yıl boyunca doktora sonrası çalışmalar yapan Doç. Dr. Gürsel, “Bu konuda bir uzmanlığımız var. Burcu’nun da doktora tezi grafen üzerine. Grafen üretti. Yakıt pili konusunda projede tekiz. Bu çok büyük bir avantaj. Biz yönlendireceğiz gidişatı. Ükemiz için çok önemli. TÜBİTAK da destek oldu, süreçte onlardan yine destek alacağız” diye konuştu.

31 yaşındaki Dr. Okan ise nanoteknoloji merkezinde grafeni üretebilme yeteneğine sahip olduklarını anlatarak “Türkiye’de grafen ve yakıt pili konusunda uzun vadede yetkinlik merkezi oluşturmlayı hedefliyoruz. Avrupa’yla iletişim ağı kuracağız aynı zamanda. Türkiye’de artık bir şeyler yapılabiliyor. Ciddi teşvik var. Doktoramı burada bitirdim ve devam ediyorum, yurtdışına gitmedim. Bütün imkânlarımız var nanoteknoloji merkezinde. Avrupa’daki merkezlerden daha iyi” dedi.

RADİKAL