İDRARDAN BEYİN HÜCRELERİ GELİŞTİRİLDİ

Çinli biyologlar, sinir bilimi alanında son zamanların en heyecan verici atılımlarından birini gerçekleştirdi. Çin’in güneyindeki Guangzhou kentinde bulunan Biyo-ilaç ve Sağlık Ensititüsü’nde çalışan araştırmacılar, 2011 yılında yaptıkları açıklamada, idrarda bulunan ve böbreklerden elde edilen deri benzeri hücreleri yeniden programladıklarını ve İndüklenmiş pluripotent kök hücrelerde (iPS)kullandıklarını duyurmuştu.

iPS hücreleri, insan vücuduna uyumlu hücre haline getirilebiliyor. Ancak kullanılan geleneksel yöntem, genetiği değiştirilmiş retrovirüsle boş hücrelere dönüştürülmelerini gerektiriyor. Bu süreç, bilim insanlarına istenilen derecede başarılı sonuçlar vermiyor. Retrovirüsün varlığı, genetik bilginin (genetik şifrelerin tamamı) bozulmasına ve böylece mutasyonlara yol açabiliyor.

Çinli kök hücre araştırmacısı Duanqing Pei ve ekibi, retrovirüsler yenine daha hızlı ve olumlu sonuç veren bir alternatif yöntem geliştirdiklerini açıkladı. 10, 25 ve 37 yaşlarındaki üç bağışçıdan böbrek epitel hücreleri alan Duanqing,  taşıyıcı (hücreler arasında genetik bilgi taşınmasını sağlayan DNA molekülü) kullanarak, böbrek hücresinin kromozomuna yeni genler entegre etmeye gerek kalmadan bilgi aktarımı sağladı. Böylece olası mutasyon riskinin de önüne geçilmiş oldu.

Yapılan bir deneyde pluripotent (embriyonik gelişimin erken safhalarında tüm bir canlıyı oluşturabilme yeteneğine sahip olan henüz farklılaşmamış hücreler) kök hücreleri petri kabında 12 gün içinde oluştu. Bu süre, aynı hücrelerin normalde ortaya çıkması için gereken sürenin yarısına eşit. Kültürü yapılmış olan bu hücreler daha sonra sinir hücresi olarak kullanılabilecek olgunluğa erişti ve şekil değiştirdi. Ardından, bu hücreler sinir hücresi, astrosit ve oligodendrosit gliyal hücre olmaları için kültür edildi.

Duanqing ve ekibi, elde edilen başarıya rağmen uzun dönemde mutasyon riskinin olmayacağını kesinleştirebilmiş değil. Ancak geliştirilen yöntem yeni sinir hücreleri elde etmek için embriyonik kök hücrelerin kullanılmasında daha pratik bir alternatif oluşturabilir.

Wired dergisinin verdiği bilgiye göre, 2007 yılında yapılan bir araştırmada sinir hücrelerine dönüştürülen ve Parkinson hastası olan farelerin beynine aktarılan embriyonik kök hücreler, çok hızlı bir şekilde bölünmeye başladı ve tümör oluşumuna neden oldu. Yapılan yeni deneyde ise nöronlar ve astrositler farelerin beynine aktarıldığında, bozuk hücre veya tümör oluşumu gözlemlenmedi.

Wired, elde edilen başarının birçok sebepten dolayı oldukça ümit verici olduğunu ifade etti. İlk olarak, yeni yöntem hızla hazır hale geliyor ve nakilden sonra beyine müdahale gerektirmiyor.

İkinci olarak, bireyin kendi  hücrelerinden geliştirilecek olan kök hücreleri, kişinin bağışıklık sistemi tarafından reddedilmesi riski azalıyor. Bilim insanları, geliştirilecek tedavilerle Alzheimer ve Parkinson gibi sinirsel hastalıklar çeken milyonlarca kişiye ümit doğabileceğini ifade etti.

NTVMSNBC