KÖRFEZİN 'GİZLİSİ SAKLISI' KALMAYACAK

İzmir'de "yüzülebilir körfez" hedefi doğrultusunda rüzgarın hızı ve yönü, güneş ışığındaki radyasyon miktarı, havadaki nem ve basınç, deniz suyunun tuzluluk, sıcaklık ve seviyesiyle akıntı profilini kaydedecek dört istasyondan ilki Pasaport'a kuruldu. Büyük Körfez Projesi'ne ilişkin hazırlıklarını sürdüren İzmir Büyükşehir Belediyesi, 2009 yılından bu yana körfezde devam eden çalışmalarda yeni bir aşamaya geldi. İki yıl önce Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü ile protokol imzalayarak körfezin dip yapısını ve akıntı haritasını belirleyen belediye, şimdi de hava akımlarının oluşturduğu değişimleri ölçmeye hazırlanıyor.

İZSU ile DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü arasında 2011 yılında imzalanan "İzmir Körfezinde Gerçek Zamanlı Gözlem Sistemli Sayısal ve Sediment Taşınımı Modelleme Projesi" protokolü kapsamında, İzmir Körfezi için bir meteo-oşinografik gözlem ve modelleme sistemi kuruluyor. Sistem sayesinde akıntıların zaman ve mekan içinde değişimlerinin gözlenmesi ve olağandışı durumların belirlenmesi, ayrıca derelerden gelen çökeltilerin taşınım özelliklerinin ortaya koyulması hedefleniyor.

Çalışma kapsamında körfezin tamamından veri sağlanabilmesi için Foça, Karaburun, Güzelbahçe ve Pasaport'a, meteoroloji istasyonu ve akıntıölçer yerleştirilecek. Bu istasyonlar, akıntı ve seviyenin yanısıra havadaki basınç, yağmur miktarı, sıcaklık gibi verileri de anında kaydedecek. Gözlem ve modelleme sistemi, su kalitesinin izlenebilirliği açısından Türkiye'de ilk olma özelliği taşıyor.

Söz konusu protokol gereği harekete geçen ekipler, Pasaport'taki ilk istasyonu kurdu. Güneş panelleri sayesinde yenilenebilir güvenli enerji kullanan sistem, 6 metre yüksekliğindeki bir direk üzerinde, görevleri farklı olan çeşitli sensörlerin biraraya getirilerek çalışmasından oluşuyor. Körfezin yaklaşık 500 metre açığında, 40–50 metre derinlikte tabana koyulacak akustik akıntı ölçüm cihazları ise su seviyesi, dalga yüksekliği ve akıntı ölçümü yaparak akıntının profilini ortaya çıkaracak. Akıntıların zaman ve mekan içinde incelenmesi ve değişimlerinin belirlenmesi de yine bu araştırmayla sağlanacak. Ayrıca körfeze dere kaynaklarından katı madde taşınım özellikleri ve miktarları da belirlenecek.

Sistemin en önemli özelliklerinden birisi, kaydettiği bilgileri istasyonun içinde yer alan GPS sistemi aracılığıyla kablosuz olarak hem İZSU hem de DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü'nde bulunacak bilgisayarlara aktaracak olması. Sistemi kullanacaklar, bilgisayar ortamında uzaktan sensörleri kontrol etme şansına sahip olacak. Bütün bu çalışmalar, İzmir Körfezi'ndeki sirkülasyon kanalının açılacağı noktanın belirlenmesi, derinleştirme çalışmaları ve gelecekteki kıyı tasarımı ve mühendislik uygulamalarına temel oluşturacak.

SABAH